GOED, BETER, BEST
De maandfoto is steeds vastgesteld door een deskundige jury bestaande uit zes (aan het eind van 2020 vijf) personen die allemaal de cursus jureren voor clubs/afdelingen hebben gevolgd. Een enkele keer werden meerdere foto’s ex-aequo als de beste maandfoto betiteld. In 2020 (inclusief december 2019) werden 20 maandfoto’s geselecteerd als beste van die maand.
Het afdelingsbestuur heeft gevraagd of Peter van Tuijl, samen met twee ex-cursisten (jureren) van een andere afdelingen uit deze 20 maandfoto’s de ‘beste’ aan te wijzen. De selectie is gedaan door Edith Howard (Twente), Vincent Baake (Gelderland) en Peter van Tuijl.
Werkwijze van deze aanwijscommissie
We hebben eerst criteria benoemd op grond waarvan we naar de 20 foto’s kijken en uiteindelijk de beste zouden aanwijzen. De criteria worden hieronder genoemd.
Ieder van ons heeft een voorselectie gemaakt en aantal foto’s individueel geselecteerd.
In een zoommeeting hebben we alle 20 foto’s de revue laten passeren. Indien één (of meerdere) van ons een foto had opgenomen in de individuele selectie, hebben we de foto uitvoerig besproken en een besluit genomen t.a.v. wel/niet tot kanshebbers behorend.
Voor de finale selectie en aanwijzing heeft het vierde criterium voor ons de doorslag gegeven.
CRITERIA voor het vaststellen van de beste jaarfoto afdeling Transijssel.
Aangeleverd zijn 20 foto’s die in 2020 (incl. dec 2019) door een andere jury als beste maandfoto’s zijn geselecteerd.
- Wat wil de fotograaf overbrengen. Is er sprake van een inhoud (= / boodschap / verhaal / emotie / esthetica /).
- We kijken naar de toepassing van de beeldmiddelen in relatie tot de inhoud. Dat wil zeggen dat zowel vormaspecten als techniek (voor zover digitaal te beoordelen) in de selectie meegenomen worden.
- Zijn er verder nog aspecten die bepalend zijn voor deze foto. Bijvoorbeeld een bijzondere of uitzonderlijke vondst, een zeker onverwachtheid, een heel persoonlijke kijk, …….
- De jaarfoto moet staan voor een ‘soort van collectief WOW-effect’. Dat WOW-effect is lastig te definiëren. Je kunt denken aan de meest verrassende foto of de foto binnen het type fotografie met de meeste overtuiging, of de foto met een zekere nieuwwaarde of de foto die nadrukkelijk raakt of …… Er zit een redelijke mate van subjectiviteit in dit vierde criterium. Dat wordt in voldoende mate gefilterd doordat we elkaar moeten overtuigen. De duiding en betekenis die ieder van ons er aan geeft, wordt gedeeld en op basis van die discussie komen we tot de jaarfoto.
De selectie
Het werk van de juryleden van Transijssel is prima geweest. We hebben geconstateerd dat feitelijk alle foto’s wel iets bijzonders hadden. Met andere woorden, we konden herleiden en zien waarom een foto maandfoto is geworden. Het was dus kiezen uit uitsluitend goede en bijzondere foto’s. De ene keer zat het bijzondere in vormaspecten, een andere keer door een bepaalde toepassing of een sterk ‘neergezet’ verhaal.
Dat het allemaal op een of andere manier goede foto’s zijn, maakt de selectie tot ‘beste’ foto er niet eenvoudiger. Veel foto’s doorstonden criteria 1 en 2 vaak redelijk gemakkelijk.
We vinden dat er flink wat juweeltjes te zien waren. Dat ze uiteindelijk niet in onze top-3 terecht kwamen lag aan het scherp selecteren waarbij uiteindelijk foto’s afvielen vanwege overdreven toegepaste beeldende elementen, de herhaling van een succesvol recept/concept of vanwege het feit dat een dergelijke foto niet echt uitstak boven bij wat we al eerder gezien hebben.
We hadden de indruk dat bepaalde maandfoto’s door één en dezelfde maker waren gemaakt. We hebben hier geen rekening mee gehouden, dus geen namen opgezocht om dit te verifiëren. Dat zou kunnen betekenen dat in onze selectie zich ‘dubbelgangers’ kunnen voordoen. Omdat het in de finale beslissing toch maar om één foto gaat hebben we ons daar niet echt druk over gemaakt.
Uiteindelijk zijn we uitgekomen op de top-3 met deze foto’s
Het zijn drie verschillende foto’s met elk een eigen waarde.
De foto van het aquaduct zit vol verrassing door het standpunt. Zo krijgen we de wereld niet altijd voorgeschoteld. De sferische omstandigheden, het neutrale licht verwijzen naar een soort van objectieve waarneming waarbij kleur en vorm een nadrukkelijkere rol gaan spelen. Het is geen toevalligheid deze foto. De fotograaf heeft nauwkeurig gekozen (we kunnen ons nauwelijks voorstellen dat hij/zij maar één foto heeft gemaakt) zowel voor de dynamische opbouw van het beeld als het moment (plaats boot en auto’s) waardoor er nog meer beeldspanning ontstaat. De foto heeft enerzijds iets zakelijks, toont de techniek en tegelijkertijd komt hij ook romantisch over. Een beeld dat blijft staan en veel meer is dan een vluchtig beeld van een aquaduct.
De foto van de man met de duiven kun je schakeren onder een klassieke straatfoto. Maar wel een van bijzondere klasse door de inhoud – het verhaal én de emotie – die je aan het beeld kunt geven. Het is meer dan een feitelijke registratie van wat zich voordoet. De fotograaf is er in geslaagd een zeer betrokken straatscene te maken. Betrokken omdat je als beschouwer heel direct met het beeld kunt communiceren. De foto kan je raken door de wijze waarop deze man één wordt met de duiven in een kleine wereld, zijn wereld. We kunnen ons een idee vormen wat voor een man het is en dat de waarde van zijn bestaan voor hem zit in zijn directe omgeving. Dat de foto sterk geïsoleerd is van zijn omgeving draagt daartoe bij en maakt dat je er een eigen betekenis aan kunt geven. Dat isoleren geldt niet alleen door het kader maar ook door de scherpte/onscherpte verhouding. De aandacht voor de lichtverdeling en de compositie zijn ook prima gebruikt. Mogelijk dat voor deze of gene het wat hoge contrast storend kan zijn. Echter wij vinden dat een mooie tegenhanger voor het romantische dat ook in de foto aanwezig is.
Tenslotte de foto van de ‘eenzame fietser’. De fietser, voorovergebogen over het stuur heeft flink de vaart erin, althans dat wordt gesuggereerd. Het kan ook zijn dat ‘de vaart’ wel meevalt maar door tegenwind een flinke inspanning geleverd moet worden.
In de foto worden allerlei fotografische vormgevingsaspecten gebruikt die de inhoud versterken. Bovendien ook nog eens op een manier die niet vaak gehanteerd wordt; niet het meetrekken van links naar rechts zoals bij veel sportfoto’s voorkomt maar ‘van voor naar achter’.
De relatieve scherpte van de fietser met het deels onscherpe landschap in combinatie met het hoge standpunt maken de snelheid en de af te leggen weg duidelijk en geven een geweldige dynamiek aan het beeld. De ‘vogel’ die meevliegt ben jij, de kijker/beschouwer van deze foto!
Het bijna lege -en misschien wel saaie- landschap maken het visueel juist interessant met name door de lijnwerking. Maar dat geeft ook inhoudelijk extra power door het idee van de ‘eenzame fietser’. Het lied van Boudewijn de Groot is wat ons betreft niet ver weg meer.
De eenvoud van het beeld – wat als beeldkracht gezien kan worden – wordt versterkt door de omzetting in zwart-wit. Er is een mooie balans in grijze en lichte tonen in de foto en de nadruk op het enkele zwart in het jasje van de fietser en in de horizon. Dat ondersteunt de rijrichting van de fietser en geeft bovendien een fraai ruimtelijk perspectief in het landschap. Kortom, een foto die door het fotografische vormgeving een krachtig verbeeldend beeld oplevert en eigenzinnig is in zijn keuzes. Uiteindelijk wordt dit onze jaarfoto!
28 januari 2021 / Edith Howard, Vincent Baake, Peter van Tuijl